Ang vertigo ay ang pakiramdam na pagkawala ng balanse o pagkahilo. Kung ang isang tao ay may vertigo, maaaring pakiramdam nilang sila ay nasa sitwasyon kung saan sila ay umiikot. Sa ibang pagkakataon, parang ang kanilang paligid ay umiikot sa paligid nila. Karaniwang hindi inaasahan ang mga pangyayaring ito. Maaaring ito ay dulot ng kanilang naunang kilos o sanhi ng ibang sakit na maaaring humantong sa mas malubhang kondisyon sa katagalan.
May dalawang uri ng vertigo: ang peripheral vertigo at ang central vertigo. Ang mga uri na ito ay inilalarawan ayon sa lokasyon ng iregularidad na nagiging sanhi ng pakiramdam ng pagkawala ng balanse.
Ang peripheral vertigo ay indikasyon ng problema sa tiyak na bahagi ng loob ng tainga tulad ng semicircular canals o vestibular labyrinth. Maaaring kasama rin dito ang nerve na nag-uugnay sa loob ng tainga at sa stem ng utak na tinatawag na vestibular nerve. Ang mga sanhi ng peripheral vertigo ay kinabibilangan ng mga sumusunod:
- Benign paroxysmal positional vertigo (BPPV), na nangyayari kapag ang maliliit na calcium particles na kung tawagin ay canaliths ay natanggal sa normal na posisyon nito at naipon sa inner ear. Ito ay maaaring magdulot ng pagkahilo kapag nagbabago ng posisyon ang ulo.
- Meniere’s disease, na nangyayari kapag mayroong build up ng fluids sa loob ng tainga. Ito ay maaaring magdulot ng vertigo, tinnitus, at pagkabingi.
- Labyrinthitis, na nangyayari kapag mayroong pamamaga o impeksyon sa loob ng tainga. Ito ay maaaring magdulot ng vertigo, tinnitus, at pagkabingi.
- Vestibular neuritis, na nangyayari kapag mayroong pamamaga ng vestibular nerve. Ito ay maaaring magdulot ng vertigo at kawalan ng balanse.
- Cholesteatoma, na nangyayari kapag mayroong skin growth sa middle ear. Ito ay maaaring magdulot ng vertigo, tinnitus, at pagkabingi.
- Mga gamot na nakasasama sa mga bahagi ng loob ng tainga, tulad ng antibiotics, diuretics, at salicylates.
Ang central vertigo ay indikasyon ng mga problema sa utak. Mas karaniwan ditong kabilang ang iregularidad sa stem ng utak o cerebellum, na nakikita sa likod na bahagi ng utak, o maging sa parehong mga bahagi nito. Ang mga sanhi ng central vertigo ay kinabibilangan ng mga sumusunod:
Ang gamot sa vertigo ay depende sa sanhi at uri nito. Ang ilan sa mga gamot na maaaring resitahan ng doktor ay ang mga sumusunod:
- Antihistamines, na tumutulong na maibsan ang vertigo at nausea. Halimbawa nito ay ang meclizine, dimenhydrinate, at promethazine.
- Anticholinergics, na tumutulong na maibsan ang vertigo at nausea. Halimbawa nito ay ang scopolamine, na maaaring ilagay sa balat bilang patch.
- Benzodiazepines, na tumutulong na maibsan ang vertigo at anxiety. Halimbawa nito ay ang diazepam, lorazepam, at alprazolam.
- Beta blockers, na tumutulong na maibsan ang vertigo at migraine. Halimbawa nito ay ang propranolol, metoprolol, at atenolol.
- Calcium channel blockers, na tumutulong na maibsan ang vertigo at migraine. Halimbawa nito ay ang verapamil, nifedipine, at diltiazem.
- Diuretics, na tumutulong na maibsan ang vertigo at Meniere’s disease. Halimbawa nito ay ang hydrochlorothiazide, furosemide, at spironolactone.
- Antibiotics, na tumutulong na maibsan ang vertigo at labyrinthitis. Halimbawa nito ay ang amoxicillin, ciprofloxacin, at azithromycin.
- Steroids, na tumutulong na maibsan ang vertigo at vestibular neuritis. Halimbawa nito ay ang prednisone, dexamethasone, at methylprednisolone.
- Anticonvulsants, na tumutulong na maibsan ang vertigo at multiple sclerosis. Halimbawa nito ay ang gabapentin, carbamazepine, at valproic acid.
Bukod sa mga gamot, mayroon ding mga ehersisyo at home remedies na maaaring makatulong sa paggamot sa vertigo. Ang ilan sa mga ito ay ang mga sumusunod:
- Epley maneuver, na isang uri ng ehersisyo na naglalayong ilipat ang mga canaliths mula sa inner ear patungo sa ibang bahagi ng tainga kung saan hindi na sila makakaapekto sa balanse. Ito ay ginagawa sa pamamagitan ng pag-ikot ng ulo sa iba’t ibang direksyon habang nakahiga sa isang kama o sofa.
- Brandt-Daroff exercises, na isang uri ng ehersisyo na naglalayong sanayin ang utak na makibagay sa mga signal na nagmumula sa inner ear. Ito ay ginagawa sa pamamagitan ng pag-ikot ng ulo sa kaliwa at kanan habang nakahiga sa isang kama o sofa.
- Ginger, na isang uri ng halamang gamot na naglalaman ng gingerol, na isang substance na may anti-inflammatory at anti-nausea properties. Ito ay maaaring kainin bilang hilaw, inumin bilang tea, o kunin bilang capsule.
- Ginkgo biloba, na isang uri ng halamang gamot na naglalaman ng flavonoids, na mga substance na may antioxidant at anti-inflammatory properties.