Ang mulberry ay isang uri ng punongkahoy na nagbibigay ng masarap at makatas na mga bunga na may iba’t ibang kulay, tulad ng puti, rosas, pula, at itim.
Ang mulberry ay kilala rin bilang moras, morera, o moringa sa iba’t ibang mga bansa.
Ang mulberry ay may maraming benepisyo sa kalusugan, tulad ng pagpapabuti ng sirkulasyon ng dugo, pagpapalakas ng immune system, at pagpapababa ng antas ng kolesterol.
Ang mulberry ay maaari ring gamitin sa paggawa ng sutla, alak, at tinapay.
Kasaysayan ng Mulberry
Ang mulberry ay nagmula sa Asya, partikular sa Tsina, kung saan ito ay nilinang sa mahigit 4,000 taon.
Ang mga Tsino ay gumamit ng mga dahon ng puting mulberry upang pakainin ang mga uod ng sutla, na ginagamit naman nila upang gumawa ng mataas na kalidad na sutla.
Ang mulberry ay kalaunan ay ipinakilala sa iba pang mga bahagi ng Asya, Europa, at Amerika.
Ang mga Romano ay gumamit ng mga bunga ng mulberry upang gawing alak, habang ang mga Griyego ay gumamit nito upang gamutin ang ilang mga sakit.
Ang mga Espanyol ay nagdala ng mulberry sa Pilipinas noong ika-16 na siglo, kung saan ito ay naging popular na prutas at pagkain ng mga ibon.
Ang Pagaani at Paggamit ng Mulberry
Ang mulberry ay maaaring anihin mula sa Mayo hanggang Agosto, depende sa uri at lokasyon ng halaman. Ang mga bunga ay dapat na pitasin nang maingat, dahil sila ay madaling masira at magkaroon ng mga mantsa.
Ang mga bunga ay maaaring kainin hilaw o lutuin sa iba’t ibang paraan. Ang mga bunga ay maaaring gawing jam, juice, wine, vinegar, o syrup.
Ang mga bunga ay maaari ring idagdag sa mga salad, cake, pie, o ice cream. Ang mga dahon ay maaaring kainin rin, lalo na ang mga dahon ng puting mulberry.
Ang mga dahon ay maaaring lutuin tulad ng mga gulay o gamitin sa paggawa ng tsaa. Ang mga dahon ay mayaman sa protina, bitamina, at mineral.
Benepisyo ng Mulberry
Ang mulberry ay isang prutas na may maraming benepisyo sa kalusugan. Narito ang ilan sa mga benepisyo ng mulberry na maaari mong makamit kung kakainin mo ito:
- Nakapagpapababa ng cholesterol. Ang mulberry ay naglalaman ng mga antioxidant at phytochemical na tulad ng resveratrol, na maaaring makatulong na bawasan ang lebel ng masamang cholesterol sa dugo at maprotektahan ang iyong puso.
- Nagpapaganda ng blood sugar regulation. Ang mulberry ay may mga compound na tulad ng 1-deoxynojirimycin (DNJ), na maaaring makatulong na pigilan ang pagtaas ng blood sugar matapos kumain ng carbohydrates. Ito ay mabuti para sa mga taong may diabetes o prediabetes.
- May anti-aging, anti-epileptic at anti-stress effect. Ang mulberry ay may mataas na melatonin, isang hormone na tumutulong sa pagtulog at pagpapabuti ng mood. Ang melatonin ay maaari ring makatulong na labanan ang mga epekto ng aging, epilepsy, at stress sa katawan.
- May anti-diabetic at anti-obesity properties. Ang mulberry ay mayaman sa fiber, protina, at iba pang mga sustansya na maaaring makatulong na pakiramdaman kang busog at mapababa ang iyong pagkain. Ang mulberry ay maaari ring makatulong na mapababa ang iyong timbang at tiyan taba.
- May anti-cancer properties. Ang mulberry ay may mga flavonoid at anthocyanin, na maaaring makatulong na labanan ang mga free radical na nagdudulot ng oxidative stress at cancer. Ang mulberry ay maaari ring makatulong na pigilan ang paglago at pagkalat ng mga cancer cell sa iba’t ibang bahagi ng katawan.