Ang Crohn’s disease ay isang uri ng inflammatory bowel disease (IBD) na nakakaapekto sa anumang bahagi ng gastrointestinal tract. Ang Crohn’s disease ay nagdudulot ng pamamaga at iritasyon sa digestive system, na maaaring mag-akibat ng sakit ng tiyan, pagtatae, lagnat, pagbaba ng timbang, at malnutrisyon. Ang Crohn’s disease ay maaaring maging sanhi ng mga komplikasyon sa labas ng digestive system, tulad ng anemia, rashes sa balat, arthritis, at pagkapagod.
Ang Crohn’s disease ay walang kilalang lunas, ngunit ang mga gamot, nutritional supplements, at operasyon ay maaaring makatulong na mapabuti ang mga sintomas, mapanatili ang remisyon, at maiwasan ang pagbalik ng sakit. Narito ang isang maikling artikulo tungkol sa Crohn’s disease:
Ang Crohn’s disease ay isang sakit na kung saan ang immune system ng katawan ay lumalaban sa sariling digestive system, posibleng dahil sa mga mikrobyo o iba pang mga salik. Ang resulta ay ang pamamaga at iritasyon ng mga tisyu sa loob ng gastrointestinal tract, na maaaring mula sa bibig hanggang sa puwit. Ang pamamaga ay madalas na kumakalat sa mas malalim na mga layer ng bituka. Ang Crohn’s disease ay maaaring mabilis o mabagal na lumala, depende sa uri at lokasyon nito.
Ang mga sintomas ng Crohn’s disease ay maaaring mag-iba-iba, depende sa dami at lokasyon ng mga apektadong selula. Ang ilan sa mga karaniwang sintomas ay ang mga sumusunod:
- Sakit ng tiyan at pagngangalit
- Pakiramdam na puno ang tiyan
- Pagkapagod
- Pagtatae, na maaaring may halong dugo, plema, o nana sa malalang mga kaso
- Pag-iri
- Pagsusuka
- Pagbaba ng timbang
- Lagnat
- Pagdurugo sa puwit
- Pamamaga ng mga kasu-kasuan, mata, at bibig
Ang eksaktong sanhi ng Crohn’s disease ay hindi pa alam. Ang mga siyentipiko ay naniniwala na ang Crohn’s disease ay nagaganap kapag ang ilang mga selula ng dugo ay nakakuha ng mga pagbabago (mutasyon) sa kanilang genetic material o DNA. Ang DNA ay naglalaman ng mga utos na nagsasabi sa selula kung ano ang gagawin nito. Sa normal na kondisyon, ang DNA ay nagsasabi sa selula na lumaki at mamatay sa isang tiyak na bilis at oras.
Sa Crohn’s disease, ang mga mutasyon ay nagsasabi sa selula na patuloy na lumaki at magbahagi. Kapag nangyari ito, ang produksyon ng selula ng dugo ay naging labis at hindi kontrolado. Sa paglipas ng panahon, ang mga abnormal na selula ay nakakapuno sa mga normal na selula ng dugo sa bituka, na nagdudulot ng mga sintomas at komplikasyon ng Crohn’s disease.
Ang ilan sa mga salik na maaaring magpataas ng panganib ng pagkakaroon ng Crohn’s disease ay ang mga sumusunod:
- Mga mutasyon sa DNA na maaaring namana o nakuha sa buhay
- Pagkakaroon ng kamag-anak na may Crohn’s disease
- Pagiging puti o Hudyo
- Pagkakalantad sa ilang mga kemikal o radiasyon na maaaring mag-induce ng kanser
- Pagkakaroon ng ilang mga sakit sa dugo o immune system
- Pagyoyosi
Ang paggamot sa Crohn’s disease ay nakasalalay sa uri, antas, at kalagayan ng pasyente. Ang mga pangunahing paraan ng paggamot ay ang mga sumusunod:
- Gamot: Ang paggamit ng mga gamot na nakakabawas ng pamamaga, nakakapigil sa immune system, nakakatulong sa pagtunaw, o nakakapuksa ng impeksyon
- Nutritional supplements: Ang paggamit ng mga supplements na nakakapuno sa nawawalang nutrisyon, tulad ng iron, vitamin B, calcium, at vitamin D
- Operasyon: Ang pagtanggal ng mga malubhang nasirang bahagi ng bituka
Ang Crohn’s disease ay isang seryosong sakit na nangangailangan ng agarang at epektibong paggamot. Mahalaga na makipag-ugnayan sa isang doktor kung mayroon kang anumang mga sintomas o hinala na mayroon kang Crohn’s disease. Ang maagang pagtuklas at paggamot ay maaaring makapagbigay ng mas magandang kalalabasan at kalidad ng buhay.