Ang PCOS o polycystic ovary syndrome ay isang hormonal disorder na nakakaapekto sa mga babae na nasa edad na maaaring mabuntis. Ang mga may PCOS ay maaaring magkaroon ng hindi regular na pagreregla, sobrang buhok sa mukha at katawan, tigyawat, timbang na problema, at mga cyst sa kanilang mga obaryo. Ang PCOS ay maaaring magdulot ng mga komplikasyon sa kalusugan katulad ng diabetes, mataas na presyon ng dugo, sakit sa puso, at infertility.
Ang sanhi ng PCOS ay hindi pa lubos na nalalaman, ngunit mayroong mga salik na maaaring makapagpataas ng panganib nito, tulad ng genetics, insulin resistance, at mataas na lebel ng androgen o male hormones. Ang mga senyales at sintomas ng PCOS ay maaaring mag-iba-iba sa bawat babae, ngunit ang ilan sa mga karaniwang palatandaan ay ang mga sumusunod:
- Irregular na pagreregla. Ang mga babae na may PCOS ay maaaring magkaroon ng mahabang interval sa pagitan ng kanilang mga period, o kaya naman ay hindi na magkaroon ng period sa loob ng ilang buwan o taon.
- Hirsutism. Ito ay ang paglago ng sobrang buhok sa mukha, dibdib, tiyan, likod, o iba pang bahagi ng katawan na karaniwang makikita sa mga lalaki.
- Acne. Ang mataas na lebel ng androgen ay maaaring magpataas ng produksyon ng sebum o langis sa balat, na nagreresulta sa pagkakaroon ng tigyawat sa mukha, leeg, dibdib, o likod.
- Pagkakalbo. Ang PCOS ay maaaring magdulot ng male pattern hair loss o pagkawala ng buhok sa anit, lalo na sa harap at gitna ng ulo.
- Pagtaba o hirap sa pagpapayat. Ang PCOS ay maaaring makaapekto sa paraan ng paggamit ng katawan sa insulin, na siyang hormone na nagco-control ng blood sugar levels. Ang insulin resistance ay maaaring magpataas ng blood sugar levels at mag-udyok sa katawan na mag-imbak ng mas maraming taba, lalo na sa tiyan.
- Mga cyst sa obaryo. Ang PCOS ay maaaring makapigil sa normal na proseso ng ovulation o paglabas ng itlog mula sa obaryo. Ang hindi regular na ovulation ay maaaring magdulot ng pagbuo ng mga maliliit na fluid-filled sacs o cysts sa loob o sa paligid ng mga obaryo.
Ang PCOS ay isang sakit na hindi nagagamot, ngunit maaaring ma-manage ang mga sintomas at maiwasan ang mga komplikasyon sa pamamagitan ng tamang paggamot at pagbabago sa pamumuhay. Ang mga posibleng paggamot ay ang mga sumusunod:
- Hormonal pills. Ang mga pills na naglalaman ng estrogen at progestin ay maaaring makatulong sa pagpapanumbalik ng regular na pagreregla, pagbawas ng hirsutism at acne, at pag-iwas sa endometrial cancer.
- Anti-androgen drugs. Ang mga gamot na ito ay maaaring makabawas sa epekto ng sobrang androgen sa katawan, tulad ng pagkakalbo, hirsutism, at acne.
- Metformin. Ang metformin ay isang gamot na ginagamit sa paggamot ng diabetes, ngunit maaari rin itong makatulong sa mga babae na may PCOS na may insulin resistance. Ang metformin ay maaaring makatulong sa pagbaba ng blood sugar levels, pagpapabuti ng ovulation, at pagbawas ng timbang123.
- Clomiphene. Ang clomiphene ay isang gamot na ginagamit sa paggamot ng infertility sa mga babae na may PCOS. Ang clomiphene ay maaaring makatulong sa pag-stimulate ng ovulation at pagtaas ng tsansa na mabuntis.
- Lifestyle changes. Ang pagkakaroon ng malusog na diyeta at regular na ehersisyo ay maaaring makatulong sa pagkontrol ng timbang, pagbaba ng blood sugar levels, pagbawas ng insulin resistance, at pagpapabuti ng kalusugan ng puso. Ang pag-iwas sa sigarilyo at alak ay maaari ring makatulong sa pagbawas ng androgen levels at pag-iwas sa mga komplikasyon.
Ang PCOS ay isang karaniwan ngunit seryosong kundisyon na maaaring makaapekto sa kalusugan at kalidad ng buhay ng mga babae. Kung ikaw ay nakakaranas ng mga sintomas ng PCOS, mahalaga na magpatingin sa isang doktor upang makakuha ng tamang diagnosis at paggamot. Ang maagang pagkilala at pag-aalaga sa PCOS ay maaaring makatulong sa pag-iwas sa mga mas malalang epekto nito sa iyong katawan at pagbubuntis sa hinaharap.