Ang kidney stones ay ang mga crystal na nabubuo sa loob ng mga bato o kidney dahil sa hindi pagkalusaw ng ilang mga mineral at kemikal sa ihi. Ang kidney stones ay maaaring maging sanhi ng matinding pananakit, pagbabara, impeksyon, at iba pang mga komplikasyon sa urinary tract. Ang artikulong ito ay magbibigay ng impormasyon tungkol sa mga sintomas ng kidney stones at kung paano ito maiiwasan.
Ang mga sintomas ng kidney stones ay maaaring mag-iba-iba sa bawat tao, depende sa laki, uri, lokasyon, at galaw ng mga bato. Ang ilan sa mga karaniwang sintomas ay ang mga sumusunod:
- Pananakit sa tagiliran, likod, at puson. Ito ang pinaka-karaniwang sintomas ng kidney stones, na tinatawag na renal colic. Ang pananakit ay maaaring maging matindi, biglaan, at pawala-wala, depende sa paggalaw ng mga bato sa loob ng mga bato o ureter. Ang pananakit ay maaaring kumalat sa ibabang bahagi ng puson, singit, ari, at hita.
- Pagdugo sa ihi. Ang mga bato ay maaaring makasugat sa lining ng mga bato, ureter, bladder, o urethra, na nagdudulot ng paglabas ng dugo sa ihi. Ang ihi ay maaaring magkaroon ng kulay pula, pink, o brown, depende sa dami ng dugo. Ang pagdugo sa ihi ay tinatawag na hematuria.
- Pag-ihi ng madalas at masakit. Ang mga bato ay maaaring makairita sa bladder at urethra, na nagdudulot ng pag-ihi ng madalas at masakit. Ang pakiramdam ay maaaring parang may naiipit o may nakabara sa daluyan ng ihi. Ang pag-ihi ng madalas at masakit ay tinatawag na dysuria.
- Pagkakaroon ng impeksyon. Ang mga bato ay maaaring makapagpabagal o makapagpahinto sa daloy ng ihi, na nagdudulot ng pagkakaroon ng impeksyon sa urinary tract. Ang mga sintomas ng impeksyon ay ang lagnat, panghihina, panginginig, pagkakaroon ng mabahong amoy ng ihi, at pagduduwal.
Ang mga sintomas ng kidney stones ay dapat agad na ipaalam sa doktor, lalo na kung may kasamang lagnat, pagsusuka, pagduduwal, o hindi pagkawala ng pananakit. Ang mga ito ay maaaring senyales ng isang malubhang kondisyon na nangangailangan ng agarang lunas.
Ang kidney stones ay maaaring maiwasan sa pamamagitan ng mga sumusunod na mga hakbang:
- Uminom ng sapat na tubig. Ang tubig ay tumutulong sa pagkalusaw at pag-alis ng mga mineral at kemikal sa ihi, na nagpapababa ng posibilidad ng pamumuo ng mga bato. Ang rekomendadong dami ng tubig na dapat inumin ay 8 hanggang 10 baso sa isang araw, o higit pa kung mainit ang panahon o nag-e-ehersisyo.
- Iwasan ang mga pagkain at inumin na maaaring magpataas ng risk ng kidney stones. Ang mga ito ay ang mga pagkain at inumin na may mataas na nilalaman ng calcium, oxalate, sodium, at animal protein. Ilan sa mga halimbawa nito ay ang mga gatas, keso, yogurt, tsokolate, mani, spinach, beets, asin, alak, kape, at soft drinks.
- Kumain ng mga pagkain at inumin na maaaring makatulong sa pag-iwas sa kidney stones. Ang mga ito ay ang mga pagkain at inumin na may mataas na nilalaman ng citrate, magnesium, at potassium. Ang citrate ay tumutulong sa pagpigil sa pamumuo ng calcium oxalate stones. Ang magnesium at potassium ay tumutulong sa pagkalusaw ng mga bato. Ilan sa mga halimbawa nito ay ang mga lemon, orange, grapefruit, melon, banana, tomato, cucumber, carrot, at green leafy vegetables.
- Sumunod sa payo ng doktor. Ang doktor ay maaaring magbigay ng mga espesyal na rekomendasyon sa diyeta at gamot, depende sa uri, laki, at lokasyon ng mga bato. Ang doktor ay maaaring magreseta ng mga gamot na pampalusaw o pampadurog ng mga bato, o kaya naman ay magrekomenda ng mga prosedur na pampatanggal ng mga bato, tulad ng shockwave lithotripsy, ureteroscopy, o percutaneous nephrolithotomy.
Ang kidney stones ay isang sakit na maaaring makasira sa kalidad ng buhay ng isang tao. Sa pamamagitan ng pagkilala sa mga sintomas at sanhi nito, at paggawa ng mga pagbabago sa lifestyle at paggamit ng mga gamot, maaari mong mapabuti ang iyong kalusugan at kaginhawaan.