Ang dahon ng sili ay isang mahalagang sangkap sa maraming lutuin sa Pilipinas. Ito ay may iba’t ibang benepisyo sa kalusugan dahil sa taglay nitong mga bitamina, mineral, at antioxidant.
Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang ilan sa mga potensyal na benepisyo ng dahon ng sili, at kung paano ito gamitin bilang halamang gamot.
Ang dahon ng sili ay ang mga dahong nagmumula sa halamang sili, na kilala rin sa Ingles bilang chili pepper. Ang sili ay isang uri ng halamang gulay na may matapang at maanghang na lasa.
Ang sili ay may iba’t ibang uri, tulad ng siling labuyo, siling haba, at siling panigang. Ang dahon ng sili ay karaniwang ginagamit sa pagluluto ng mga ulam, tulad ng tinola, sinigang, at adobo. Ang dahon ng sili ay nagbibigay ng dagdag na lasa at sustansya sa mga pagkain.
Bitamina at mineral ng dahon ng sili
Ang dahon ng sili ay mayaman sa mga sumusunod na bitamina at mineral:
Vitamin A. Ang vitamin A ay tumutulong sa pagpapanatili ng malusog na mata, balat, at immune system. Ang vitamin A ay nakakatulong din sa pag-iwas sa impeksyon at iba pang sakit.
Vitamin C. Ang vitamin C ay isang antioxidant na nakakapagpababa ng oxidative stress sa katawan. Ang vitamin C ay nakakatulong din sa paggawa ng collagen, isang protina na mahalaga sa pagpapatibay ng balat, buto, at kasu-kasuan. Ang vitamin C ay nakakatulong din sa pag-absorb ng iron, isang mineral na kailangan para sa pagdala ng oxygen sa dugo.
Iron. Ang iron ay isang mineral na kailangan para sa paggawa ng hemoglobin, isang sangkap ng dugo na nagdadala ng oxygen sa mga selula ng katawan. Ang iron ay nakakatulong din sa pagpapanatili ng normal na metabolismo at enerhiya. Ang kakulangan sa iron ay maaaring magdulot ng anemia, isang kondisyon kung saan ang dugo ay hindi sapat ang oxygen.
Calcium. Ang calcium ay isang mineral na kailangan para sa pagpapatibay ng buto at ngipin. Ang calcium ay nakakatulong din sa pagpapanatili ng normal na pagtibok ng puso, pagkontrata ng mga kalamnan, at pagpapadala ng mga senyales sa utak at nerbiyos.
Phosphorus. Ang phosphorus ay isang mineral na kailangan para sa paggawa ng DNA at RNA, ang mga molekula na naglalaman ng genetic information ng katawan. Ang phosphorus ay nakakatulong din sa pagpapanatili ng balanse ng acid at base sa katawan, at sa paggawa ng ATP, ang pangunahing pinagkukunan ng enerhiya ng mga selula.
Benepisyo ng Dahon ng Sili
Ang dahon ng sili ay may maraming benepisyo sa katawan, tulad ng:
- Nagtataglay ito ng mga bitamina at mineral na kailangan para sa malusog na mata, balat, immune system, dugo, buto, at puso. Halimbawa, mayaman ito sa vitamin A, C, B1, B2, iron, calcium, at phosphorus123.
- May anti-inflammatory, analgesic, at antimicrobial na mga katangian ang capsaicin, ang kemikal na nagbibigay ng anghang sa sili. Nakakatulong ito sa pagtanggal ng pananakit, pamamaga, at impeksyon sa katawan12.
- May antioxidant na mga kemikal ang dahon ng sili, tulad ng phenols at flavonoids, na nakakapagpababa ng oxidative stress sa katawan. Nakakatulong ito sa pag-iwas sa mga sakit na dulot ng pamamaga, tulad ng arthritis, diabetes, at cancer13.
- Nakakatulong ang dahon ng sili sa pagpapabuti ng digestive health, blood sugar, blood pressure, cholesterol level, at weight management. Nakakatulong din ito sa pagpapalakas ng sirkulasyon ng dugo at paggawa ng insulin1
Mga Sakit na maaring magamot ng dahon ng sili
Sore throat. Ang pagmumog ng tubig na may dahon ng sili ay maaaring makatulong sa paglunas ng sore throat, dahil sa antiseptic at anti-inflammatory na mga katangian nito. Ang pagmumog ay dapat gawin ng tatlong beses sa isang araw hanggang gumaling ang sore throat.
Rayuma. Ang pagpapahid ng langis na may dahon ng sili ay maaaring makatulong sa pagtanggal ng pananakit at pamamaga ng mga kasu-kasuan na dulot ng rayuma. Ang langis ay dapat ipahid sa apektadong bahagi ng katawan ng dalawang beses sa isang araw hanggang mawala ang rayuma.
Kabag. Ang pag-inom ng mainit na tubig na may dahon ng sili ay maaaring makatulong sa pagtanggal ng kabag, dahil sa stimulant at carminative na mga katangian nito. Ang pag-inom ay dapat gawin ng isang beses sa isang araw hanggang mawala ang kabag.
Pananakit ng ngipin. Ang paglalagay ng katas ng dahon ng sili sa butas ng ngipin na nananakit ay maaaring makatulong sa pagpapahina ng sakit, dahil sa analgesic at antiseptic na mga katangian nito. Ang paglalagay ay dapat gawin ng tatlong beses sa isang araw hanggang mawala ang sakit.
Sugat. Ang pagtatakip ng dahon ng sili sa sugat ay maaaring makatulong sa mas mabilis na paghilom nito, dahil sa antimicrobial at wound healing na mga katangian nito. Ang pagtatakip ay dapat gawin ng dalawang beses sa isang araw hanggang gumaling ang sugat.
Buni. Ang paghugas ng balat na may buni ng tubig na may dahon ng sili ay maaaring makatulong sa pagtanggal ng fungal infection na sanhi nito, dahil sa antifungal na mga katangian nito. Ang paghugas ay dapat gawin ng tatlong beses sa isang araw hanggang mawala ang buni.
Ang dahon ng sili ay isang halamang gamot na maaaring makatulong sa iba’t ibang mga karamdaman. Ngunit, dapat tandaan na ang dahon ng sili ay hindi dapat gamitin ng mga taong may allergy sa sili, o may mga kondisyon sa tiyan, puso, at bato.
Dapat din mag-ingat sa paggamit ng dahon ng sili sa mata, ilong, at bibig, dahil maaaring magdulot ito ng iritasyon at pamumula. Kung mayroon kang anumang mga tanong o alalahanin tungkol sa paggamit ng dahon ng sili, kumunsulta muna sa iyong doktor bago ito subukan.