Ang stress ay isang normal na reaksyon ng katawan at isipan sa mga hamon, pagbabago, o banta sa buhay. Ang stress ay maaaring magkaroon ng positibo o negatibong epekto, depende sa uri, tagal, at dami ng stress na nararanasan ng isang tao. Ang stress ay maaaring makatulong sa pagpapataas ng alerto, pagpapabuti ng pagganap, at pagpapalakas ng adaptasyon. Ngunit ang stress ay maaari ring makasama sa kalusugan kung ito ay sobra, matagal, o hindi naaayos.
Ang masamang epekto ng stress sa katawan ay maaaring magdulot ng iba’t ibang mga sakit at karamdaman, tulad ng mga sumusunod:
- Sakit sa puso at stroke. Ang stress ay nakakaapekto sa cardiovascular system, na nagpapataas ng presyon ng dugo, cholesterol, at panganib ng blood clot. Ang mga ito ay maaaring humantong sa atherosclerosis, coronary artery disease, heart attack, at stroke.
- Diabetes at obesity. Ang stress ay nakakaapekto sa metabolic system, na nagpapataas ng blood sugar, insulin, at cortisol. Ang mga ito ay maaaring humantong sa insulin resistance, diabetes, at obesity. Ang stress ay nakakaapekto rin sa gana sa pagkain, na maaaring magdulot ng binge eating, emotional eating, o pagkain ng mga mataas sa calories, taba, at asukal.
- Immunodeficiency at impeksyon. Ang stress ay nakakaapekto sa immune system, na nagpapababa ng kakayahan ng katawan na lumaban sa mga mikrobyo, virus, at bacteria. Ang stress ay maaaring humantong sa immunodeficiency na nagpapataas ng panganib ng mga impeksyon, allergy, auto immune disease at cancer.
- Sakit sa tiyan at ulcer. Ang stress ay nakakaapekto sa digestive system, na nagpapataas ng acid sa tiyan, nagpapabago sa gut flora, at nagpapahina sa mucosal barrier. Ang stress ay maaaring humantong sa gastritis, ulcer, irritable bowel syndrome, at inflammatory bowel disease.
- Sakit sa ulo at migraine. Ang stress ay nakakaapekto sa nervous system, na nagpapataas ng muscle tension, inflammation, at pain sensitivity. Ang stress ay maaaring humantong sa tension headache, migraine, at chronic pain.
Ang stress ay isang malawak at komplikadong paksa na may maraming aspeto at implikasyon. Ang artikulong ito ay naglalahad lamang ng ilan sa mga masamang epekto ng stress sa katawan, ngunit hindi nito nasasaklaw ang lahat ng mga posibleng epekto. Ang stress ay maaaring magkaroon din ng masamang epekto sa isipan, emosyon, at pag-uugali ng isang tao, na maaaring makaapekto sa kanyang kalidad ng buhay, relasyon, at trabaho. Kaya naman, mahalaga na matutunan kung paano makitungo, makibagay, at makontrol ang stress sa mabisang paraan.