Ang bulutong ay isang nakakahawang sakit na dulot ng virus na varicella-zoster. Ang mga taong may bulutong ay nakakaranas ng makating rashes na may mga blister sa iba’t ibang parte ng katawan. Ang mga sintomas ng bulutong ay maaaring lumala kapag na-trigger ng ilang mga salik, tulad ng alerdyi, polusyon, stress, at iba pa.
Upang maiwasan ang mga komplikasyon at mapabilis ang paggaling sa bulutong, mahalaga na malaman ng mga taong may bulutong ang mga bawal sa kanila. Narito ang ilang mga halimbawa ng mga bagay na dapat iwasan ng mga taong may bulutong:
Bawal Kamutin ang mga Rashes
Ang pinakamahirap na sintomas ng bulutong ay ang pangangati ng mga rashes. Ngunit hindi dapat kamutin ang mga ito, dahil maaaring magdulot ng mga sugat, impeksyon, at peklat. Upang maibsan ang pangangati, maaaring gawin ang mga sumusunod:
- Maglagay ng malamig na compress. Ang paglalagay ng malamig na compress sa mga rashes ay maaaring makatulong sa pagbawas ng pamamaga at iritasyon.
- Magpaligo ng maligamgam na tubig. Ang pagpaligo ng maligamgam na tubig ay maaaring makatulong sa paglinis at pag-alis ng dumi sa mga rashes. Huwag gumamit ng mainit na tubig, sabon, o iba pang mga produktong maaaring mag-iritasyon sa balat.
- Maglagay ng oatmeal o baking soda sa tubig. Ang paglalagay ng oatmeal o baking soda sa tubig ay maaaring makatulong sa pagpapakalma at pagpapahid ng mga rashes. Maghanda ng isang kutsara ng oatmeal o baking soda sa isang basong tubig at haluin ito. Ilagay ang solusyon sa isang tela at ipahid sa mga rashes.
- Mag-inom ng antihistamine. Ang pag-inom ng antihistamine ay maaaring makatulong sa pagbawas ng pangangati at pamamaga. Magtanong sa doktor kung anong uri at dosis ng antihistamine ang dapat inumin.
Bawal lumabas ng bahay
Ang bulutong ay isang nakakahawang sakit na maaaring makahawa sa ibang tao, lalo na sa mga hindi pa nababakunahan o hindi pa nagkakaroon nito. Upang maiwasan ang pagkalat ng sakit, dapat manatili sa bahay ang mga taong may bulutong hanggang sa gumaling sila. Maaari lang silang lumabas ng bahay kapag tuyo na ang lahat ng mga rashes at wala nang mga blister.
Bawal Lumapit sa mga Mahina ang Immune System
Ang bulutong ay isang nakakahawang sakit na maaaring makahawa sa ibang tao, lalo na sa mga mahina ang immune system. Ang mga taong mahina ang immune system ay ang mga sumusunod:
- Mga matatanda. Ang mga matatanda ay maaaring mas mahirap gumaling sa bulutong at mas malaki ang tsansang magkaroon ng mga komplikasyon, tulad ng pneumonia, encephalitis, at shingles.
- Mga buntis. Ang mga buntis na mahawa ng bulutong ay maaaring magkaroon ng mga komplikasyon, tulad ng premature labor, low birth weight, at congenital varicella syndrome.
- Mga sanggol. Ang mga sanggol na mahawa ng bulutong ay maaaring magkaroon ng mga komplikasyon, tulad ng pneumonia, sepsis, at meningitis.
Mga taong may sakit. Ang mga taong may sakit, tulad ng HIV, cancer, o diabetes, ay maaaring mas mahirap gumaling sa bulutong at mas malaki ang tsansang magkaroon ng mga komplikasyon, tulad ng secondary infection, organ failure, at septic shock.
Bawal Uminom ng Aspirin
Ang pag-inom ng aspirin ay bawal sa mga taong may bulutong, dahil maaaring magdulot ng isang malubhang kondisyon na tinatawag na Reye’s syndrome. Ang Reye’s syndrome ay isang bihirang ngunit nakamamatay na sakit na nakakaapekto sa utak at atay. Ang mga sintomas nito ay ang mga sumusunod:
- Pagkalito
- Pagkabingi
- Pagkawala ng malay
- Pagkabulol
- Pagkakaroon ng seizure
Ang Reye’s syndrome ay maaaring mangyari sa mga taong may bulutong na uminom ng aspirin o iba pang mga gamot na naglalaman ng salicylate. Upang maiwasan ang Reye’s syndrome, dapat uminom ng ibang mga gamot na hindi naglalaman ng salicylate, tulad ng acetaminophen o ibuprofen.
Mga Konklusyon
Ang mga taong may bulutong ay dapat maging maingat sa mga bawal sa kanila, upang maiwasan ang mga komplikasyon at mapabilis ang paggaling. Ang mga bawal sa may bulutong ay ang mga sumusunod:
- Mga bawal kamutin ang mga rashes
- Mga bawal lumabas ng bahay
- Mga bawal lumapit sa mga mahina ang immune system
- Mga bawal uminom ng aspirin
Ang mga taong may bulutong ay dapat kumonsulta sa kanilang doktor upang malaman ang tamang gamot, pagkain, at pamumuhay para sa kanilang kondisyon.